Cinobo: Φόβος και παράνοια στην Αίγυπτο με τη «Συνωμοσία του Καΐρου»

BLACK CINOBO

Στο ύφος του βιβλίου Το Όνομα του Ρόδου, ο Ταρίκ Σαλέχ σκηνοθετεί ένα μυστήριο που εξελίσσεται σε παρανοϊκό εφιάλτη, και μας μιλά για το τι σημαίνει να είσαι Αιγύπτιος από τη Σουηδία και το τι θέλει να πει η ταινία του σχετικά με το Ισλάμ.

O Άνταμ κερδίζει μια θέση στο Πανεπιστήμιο Αλ-Αζχάρ, το επίκεντρο της εξουσίας του σουνιτικού Ισλάμ. Λίγο μετά την άφιξή του στο Κάιρο, ο θρησκευτικός ηγέτης του πανεπιστημίου -ο Μεγάλος Ιμάμης- καταρρέει και πεθαίνει μπροστά στους μαθητές του. Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί την αρχή μιας μάχης με σκοπό την απόκτηση της θέσης του, ενώ ο Άνταμ γίνεται σύντομα πιόνι στην αδίστακτη διαμάχη επικράτησης μεταξύ της θρησκευτικής και της πολιτικής ελίτ της Αιγύπτου. «Η Συνωμοσία του Καΐρου» αποτελεί την πρόταση της Σουηδίας για τα Όσκαρ και τιμήθηκε με βραβείο σεναρίου στο Φεστιβάλ Καννών.

Δεν ήταν δυνατό να γυριστεί η ταινία στην Αίγυπτο. Δεν έχω καταφέρει να επιστρέψω εκεί από το 2015 όταν, τρεις μέρες πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα της ταινίας μου «Κάιρο Εμπιστευτικό», η αιγυπτιακή υπηρεσία ασφαλείας μάς διέταξε να φύγουμε από τη χώρα.Ταρίκ Σαλέχ, σκηνοθέτηςUnion

Ο σκηνοθέτης της ταινίας Ταρίκ Σαλέχ, που πριν λίγα χρόνια έγινε γνωστός στο ελληνικό κοινό με την ταινία του «Κάιρο Εμπιστευτικό», μιλά για τη δυσκολία των γυρισμάτων και για το Ισλάμ: «Δεν ήταν δυνατό να γυριστεί η ταινία στην Αίγυπτο. Δεν έχω καταφέρει να επιστρέψω εκεί από το 2015 όταν, τρεις μέρες πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα της ταινίας μου «Κάιρο Εμπιστευτικό», η αιγυπτιακή υπηρεσία ασφαλείας μάς διέταξε να φύγουμε από τη χώρα. Έκτοτε βρίσκομαι σε μια λίστα με ανεπιθύμητους που αν πατήσουν ξανά το πόδι τους σε αιγυπτιακό έδαφος θα συλληφθούν αμέσως. Η απόφαση μάλιστα δημοσιοποιήθηκε στην αιγυπτιακή τηλεόραση. Είναι λυπηρό, αγαπώ αυτή τη χώρα, έχω περάσει χρόνο εκεί, έχω φίλους και οικογένεια. Η μητέρα μου είναι Σουηδή, ο πατέρας μου Αιγύπτιος, θεωρώ τον εαυτό μου Αιγύπτιο από τη Σουηδία. Δεν είμαι εθνικόφρων, αλλά είναι μια χώρα που θα ήθελα να δείξω στις κόρες μου και η αγάπη μου για αυτήν δεν ανταμείβεται. Έχω περισσότερη ελευθερία από τους Αιγύπτιους σκηνοθέτες να περιγράψω πτυχές αυτής της χώρας, η οποία είναι περίπλοκη και δεν μπορεί να αναχθεί σε μία αλήθεια. Πιστεύω ότι όλοι οι κινηματογραφιστές έχουν διττή θέση, εσωτερική και εξωτερική σχετικά με την ιστορία που αφηγούνται και τον κόσμο που αυτή περιγράφει. Η δημιουργία ταινιών θα έλεγε κανείς ότι είναι ένα επάγγελμα για μετανάστες! Πολλοί μεγάλοι σκηνοθέτες είναι μετανάστες ή γιοι μεταναστών, ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Μίλος Φόρμαν, ο Μπίλι Γουάιλντερ.

Boy from Heaven - 3.jpg

Ξέρω, βέβαια, ότι όταν αναφέρω το Ισλάμ, ο νους του κόσμου πάει στις ειδήσεις. Το Ισλάμ είναι παντού, κι όμως οι άνθρωποι δεν ξέρουν λεπτομέρειες για αυτή τη θρησκεία, η οποία ασκείται από περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο πιστούς και αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς τους. Το Ισλάμ είναι η νεότερη θρησκεία στον κόσμο, είναι πρακτική και χρησιμοποιεί πολλές ιστορίες και μύθους για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Μεγάλωσα με αυτές τις ιστορίες. Συχνά μας θυμίζουν την ταπεινοφροσύνη ενώπιον του Θεού. Ακόμη και ο ιεροκήρυκας πρέπει να θυμάται ότι είναι μόνο ένας άνθρωπος. Πιστεύουμε ότι «Allahu Akhbar» σημαίνει «ο Θεός είναι μεγάλος», αλλά αυτό είναι λάθος, σημαίνει «ο Θεός είναι μεγαλύτερος». Μεγαλύτερος από κάθε πρόσωπο, μεγαλύτερος από τον βασιλιά τον ίδιο, ο οποίος πρέπει να τον προσκυνήσει σκυμμένος στο έδαφος, όπως όλοι. Αυτή είναι μια επαναστατική ιδέα και μια απελευθερωτική σκέψη: δεν είσαι το κέντρο του κόσμου, κάτι που θα ήταν πολύ βαρύ για να το αντέξεις.

Boy from Heaven - blog -thumb.jpg

Είναι σαφές ότι η ταινία μου δεν κάνει κριτική στο Ισλάμ. Δεν πρόκειται για την αποκάλυψη κάποιας σκοτεινής πλευράς της θρησκείας, αλλά μάλλον για την κατανόηση της δύναμης της γνώσης, που είτε μας απελευθερώνει, είτε μας κρατά φυλακισμένους. Καταλαβαίνω πολύ καλά γιατί οι μουσουλμάνοι είναι καχύποπτοι με την αναπαράσταση της θρησκείας τους στη Δύση. Εγώ ο ίδιος μεγάλωσα περιτριγυρισμένος από κακόβουλες προκαταλήψεις και προσπάθειες να μας παρουσιάσουν ως τέρατα. Ωστόσο, δεν νομίζω ότι το Ισλάμ χρειάζεται υπεράσπιση. Δεν έχω ξαναδεί μια ταινία για το Ισλάμ που είναι απλά μια ταινία, παίρνει πάντα θέση, υπέρ ή κατά. Ήθελα να κάνω μια ταινία χωρίς κρίση ή παρωπίδες. Με γοήτευε πάντα το Πανεπιστήμιο Αλ-Αζχάρ και η ιστορία του. Και θέλησα να ταξιδέψω εκεί και το κοινό.»

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *